کمال گرایی

اگر کمی در حوزه روانشناسی مطالعه کرده باشید، ممکن است واژه کمال گرایی را شنیده باشید. اما به راستی معنی کمال گرایی چیست؟
سعی دارم در این مقاله کمال گرایی را بیشتر توضیح دهیم..
کمال گرایی یا (perfectionism) در علم روانشناسی یکی از ویژگی های شخصیتی است که ممکن است در انسان بروز پیدا کند.
همان طور که از کلمه کمال گرایی مشخص است، یعنی انسان گرایش به سمت کمال و ایده آل بودن دارد. در واقع انسان برای خود معیار های سطح بالا در نظر می گیرد و همچنین به دنبال بی عیب و نقص بودن نیز می رود. یکی دیگر از ویژگی های این افراد نگرانی از قضاوت و حرف مردم است. بهتر است اینطور بگوییم که اگر انسان کمال گرا در انجام یک کاری ناتوان شود مدام خود را سرزنش می کند که چرا آن کار را نتوانسته انجام دهد و حتی ممکن است خود را بی عرضه بنامد!
یا اگر مرتکب یک اشتباه جلوی دیگران شود مدام به این فکر است که دیگران او را چگونه ارزیابی می کنند.
اگر بخواهیم برای کمال گرایان یک شعار درست کنیم، این شعار می تواند به این صورت باشد: (یا همه یا هیچ!)
یک مثال می تواند کمال گرایی را برای شما واضح تر سازد.
امیر یک دانش آموز است که از امتحان ریاضی نمره 19 می گیرد، در حالی که انتظار نمره 20 را داشته است. امیر در این حالت شروع به سرزنش خود کرده و از عملکرد خود اصلا راضی نیست. در این حالت می توان امیر را یک کمال گرا نامید.
یکی دیگر از ویژگی افراد کمال گرا ترس از اشتباه کردن است. چون اشتباه کردن ممکن است باعث شود دیگران در مورد آن ها ارزیابی منفی کنند.
کمال گرایی دارای نشانه هایی است که در بالا اشاره کردیم، ولی برای اینکه متوجه شوید که آیا کمال گرا هستید یا خیر و یا اینکه سطح کمال گرایی شما در چه حدی است می توانید از تست کمال گرایی استفاده کنید.
در بعضی از کتاب ها که در مورد کمال گرایی بحث شده عمدتا به درمان کمال گرایی نیز اشاره شده است، اما باید توجه کنیم که کمال گرایی همیشه بد نیست! در واقع گاهی اوقات می تواند به انسان در جهت رسیدن به موفقیت نیز کمک کند.
برای روشن تر شدن این بحث ابتدا باید با انواع کمال گرایی آشنا شویم:
1)    کمال گرایی منفی: این نوع کمال گرایی خطر  دارد! وسواس به بی عیب و نقص بودن و اینکه شخص هیچ گاه مرتکب اشتباه نشود. در حالیکه همه ما خوب می دانیم که انسان بی عیب نیست. در واقع هیچ انسانی بی عیب نیست و تمامی انسان ها دارای یک سری نقاط ضعف و قوت هستند و نباید نقاط ضعفمان را برای خودمان برجسته کنیم.
2) کمال گرایی مثبت: کمال گرایی همیشه هم بد نیست! در این نوع کمال گرایی فرد به پیشرفت علاقه زیادی دارد. در واقع او می خواهد با پیشرفت کردن مداوم انسانی موفق تر شود. افراد موفق و تراز اول جهان در انواع تخصص ها وجود دارند که ساعت ها عاشقانه مشغول کار و منتظر پیشرفت های پی در پی هستند، این مورد را می توان از افرادی دانست که کمال گرایی مثبت دارند.
با توجه به مطالب بیان شده می توان نتیجه گرفت باید ویژگی هایی همچون کمال گرایی را نیز در حد اعتدال پرورش داد تا منجر به رشد شود. کمال گرایی در سطح معمول برای رشد شخصیی، زندگی و حتی رشد کاری بسیار مفید و کارآمد است. اما زمانی که همین ویژگی از حد اعتدال بگذرد باعث آثار منفی در زندگی فردی هر شخص می شود بطوریکه حتی شخص در زندگی عادی و روزمره خود دچار مشکل می شود.

عنوان های مرتبط: مقالات رایگان رشد و توسعه فردی,