برنامه ریزی

آیا تاکنون به این فکر کرده‌اید که برنامه ریزی کردن به چه معناست؟ یا هدف از برنامه ریزی چیست؟ تا انتهای این مطلب همراه ما باشید تا با این مفهوم ارزشمند و مهم بیشتر آشنا شوید و روش هایی برای پیاده سازی بهتر آن در زندگی روزمره خود بیابید.

برنامه زندگی یا Life Plan چیست؟
برنامه زندگی در حقیقت نقشه‌ای است از مسیری که باید در زندگی خود طی کنید و به شما در جهت اولویت بندی درست و اصولی کارها و اقدامات مهم زندگی کمک می‌کند؛

همچنین با داشتن این برنامه می‌توانید تصمیم گیری های خود را بر اساس اولویت های مهم زندگی خود انجام دهید و در نهایت به زندگی دلخواه خود دست یابید. این کار باید یک مسیر روشن برای زندگی شما فراهم کند و از همه مهم‌تر انعطاف پذیر باشد. با گذشت زمان ممکن است ارزش ها و اولویت های انسان نیز تغییر کند؛ اما برنامه زندگی یک فرایند پویاست که برای اطمینان از حصول پیشرفت مورد انتظار شما نیاز به توجه دوره‌ای و مداوم دارد. در حقیقت، برنامه زندگی یک راهنمای شخصی است برای زندگی شما، آنچه برای شما مهم است و اقداماتی که برای رسیدن به اهداف خود باید انجام دهید.

نکاتی برای ایجاد یک برنامه موفق

ایجاد یک برنامه زندگی و به نوعی برنامه ریختن برای زندگی، یکی از بهترین کارهایی است که می‌توانید برای شناسایی ارزش های خود در زندگی انجام دهید؛ سپس باید استراتژی تحقق آن ها را تدوین کنید.

تعریف برنامه ریزی
برنامه ریزی کردن یا همان planning به صورت یک روند فکری تعریف می‌شود که یک سری فعالیت و اقدام موثر برای رسیدن ما به اهداف موردنظرمان ارائه می‌دهد و از ابتدایی‌ ترین و مهم ‌ترین کارهایی است که باید برای نیل به این منظور انجام دهیم.

این روند شامل تهیه یک برنامه و پایبندی به آن است که به مهارت های خاصی نیاز دارد؛ به همین دلیل می ‌توان گفت که برنامه ریزی در حقیقت یک ویژگی اساسی در افرادی است که رفتار هوشمندانه دارند. همچنین برنامه ریزی، یک فرایند مشخص دارد و برای انجام چندین کار همزمان (به ویژه در مواردی مانند کارهای مدیریتی) الزامی است. برنامه ریختن برای زندگی از مهم‌ترین اقداماتی است در مباحث مدیریتی (مانند مدیریت پروژه و همچنین مدیریت زمان) مورد استفاده قرار می‌گیرد و در واقع یک امر چندجانبه است؛ شامل کارهایی همچون پیش بینی کردن اتفاقات پیش رو و در نظر گرفتن روش های مواجهه با این اتفاقات و پیشامدها. جالب است بدانید که تست هایی نیز وجود دارند که برای سنجش توانایی افراد جهت برنامه ریزی کردن استفاده می‌شوند.

برنامه ریزی در زندگی شخصی و اهمیت آن
بسیاری از ما هدف های بسیاری را در زندگی خود دنبال می‌کنیم؛ چه نوشتن یک کتاب باشد یا راه ‌اندازی یک کسب و کار، تشکیل خانواده یا حتی پیشرفت کردن در یک رشته ورزشی خاص. ما همواره ایده های بسیاری در سر می‌پرورانیم؛ در مورد فردی که می‌خواهیم باشیم و کارهایی که قصد انجام آن ها را داریم. این ایده ها در ابتدا خود را به شکل یک تصویر ذهنی نشان می‌دهند که ممکن است کلی و کوتاه باشند یا جزئی و مکرر. صرف نظر از میزان تمایل ما برای رسیدن به اهدافی که در سر داریم، برای دستیابی به آن ها همیشه به یک برنامه توسعه فردی نیاز داریم.

برنامه ریزی در جهت توسعه فردی
توسعه مهارت های شخصی (که عموما با عنوان فرایند رشد و توسعه فردی معرفی می‌گردد) به تنهایی و بدون هیچ تلاشی رخ نمی‌دهد.

اگرچه برخی پیشرفت ها در اثر قرار گرفتن در زمان و مکان مناسب و استفاده از فرصت ها حاصل می‌شود، اما پیشرفت مداوم و موثر به طیف وسیعی از مهارت ها و تلاش نیازمند است. به عبارت دیگر شما باید بدانید که برای رسیدن به یک جایگاه مشخص باید چه مواردی را در خود پرورش دهید؛ چرا که اگر واقعا ندانید باید در کدام زمینه ها پیشرفت کنید و برای توسعه مهارت های خود برنامه ریزی نکنید، نمی‌توانید به خواسته های خود برسید. پس برای دستیابی به این منظور بهتر است با عناصر کلیدی برای برنامه ریزی در جهت توسعه شخصی آشنا شویم.

شاخصه های برنامه توسعه شخصی
در این بخش به بیان عناصری می‌ پردازیم که هر فردی برای رسیدن به اهداف کوچک و بزرگ خود باید آن ها را در برنامه خود بگنجاند.
یک چشم انداز و دیدگاه روشن از جایگاه خود در آینده داشته باشید.
بسیار مهم است که در مورد جایگاه خود در آینده دور یا نزدیک و جزئیات موردنیاز برای رسدن به آن اطلاع داشته باشید. بهتر است این کار را برای اهداف کوتاه مدت و بلندمدت خود انجام دهید و این کار را به تمامی حوزه های زندگی خود تعمیم دهید. هرچه جزئیات بیشتری از آینده خود بدانید، اندازه گیری پیشرفت شما آسان‌تر خواهد بود.
درک مناسبی از مهارت های موردنیاز برای رسیدن به اهداف خود پیدا کنید.
گام بعدی در جهت رسیدن به اهداف و قدم گذاشتن در مسیر رشد فردی این است که بدانید به چه مهارت هایی برای دستیابی به جایگاه موردانتظار و هدف های شاخص خود نیاز دارید و چرا باید آن ها را کسب یا تقویت کنید. بسیار مهم است که حتما مهارت هایی را در خود پرورش دهید که همسو با اهداف شما هستند؛ زیرا در غیر اینصورت ممکن است تمامی تلاش های شما به شکست منجر شود. پس بهتر است که در مورد مهارت های کسب شده و برنامه زمانی موردنیاز برای هریک اطلاعاتی کافی داشته باشید.
استانداردها و ارزش های کنونی و ارزش های موردنیاز برای هدف خود را بشناسید.
تفاوت بین جایگاه امروزی شما و آنچه عمیقاً می ‌خواهید، نشان دهنده میزان تلاش و فعالیت شماست. برای مثال اگر ناچار به مهاجرت به یک کشور دیگر هستید، ممکن است به یادگیری زبان آن کشور نیاز داشته باشید؛ اما اگر پیش از این برای مدتی کوتاه در آنجا زندگی کرده باشید، شاید تنها مرور کوتاهی بر دانسته های قبلی شما کافی باشد. بنابراین شما باید دقیقا بدانید که چه هدف شما نیازمند چه استانداردهایی است و مهارت های موردنیاز آن در چه سطحی قرار دارند.
هدف های خود را اولویت بندی کنید.
بدون شک هیچ فردی نمی‌تواند همه کارها را همزمان پیش ببرد و به یکباره انجام دهد؛ در اینجاست که اولویت بندی به کمک انسان می‌شتابد. برای انجام این کار باید ابتدا لیستی از اهداف و مهارت های دلخواه خود در زمینه های گوناگون تهیه کنید و دو پرسش زیر را در مورد هریک از آن حوزه ها از خود بپرسید.

حال به هر پاسخ، امتیازی در بازه 1 تا 5 بدهید و امتیازات مربوط به هر زمینه را با یکدیگر جمع کنید. بدین صورت متوجه خواهید شد که در ابتدا باید بر کدام قسمت ها تمرکز کرده و تلاش خود را بر روی کدام بخش از زندگی خود متمرکز کنید. دیگر زمینه ها را می‌توانید در یک بازه زمانی دیگر پرورش دهید.
مسیر موفقیت خود را با جزئیات کامل ترسیم کنید.

یکی دیگر از مهم‌ترین موضوعاتی که باید در برنامه ریزی خود رعایت کنید، در نظر گرفتن جزئیات است؛

چرا که با جزئی کردن برنامه ریزی، هدف شما علاوه بر قابل دستیابی‌تر شدن، اندازه گیری آسانی نیز خواهد داشت و در هر مرحله از این مسیر، شما قادر خواهید بود تا روند پیشرفت خود را مشاهده کرده و ببینید تا رسیدن به مقصود خود چه میزان راه دارید.

تکنیک های برنامه ریزی موفق

برخی تکنیک های شخصی برنامه ریزی وجود دارند که می‌توانید برای افزایش بهره وری و بهبود سرعت انجام کارها از آن ها بهره ببرید. پردرآمدترین و موفق‌ ترین افراد در هر زمینه ‌ای از زندگی خود از این روش ها استفاده می‌کنند.
استفاده از اصل بازدهی انرژی
برای این کار باید استعدادها و توانایی های خود را بر جایی متمرکز کنید که بیشترین بازدهی انرژی های روحی، عاطفی و جسمی را داشته باشد. این امر، کلید موفقیت در برنامه ریزی های شخصی است. بالاترین میزان بازگشت انرژی، همان وظیفه ‌ای است که باید استعدادها و توانایی های خود را با آن ترکیب کنید. هرگاه وظیفه جدیدی برای انجام دادن دارید، از خود بپرسید: «آیا این کار بیشترین بازدهی انرژی را به همراه دارد؟» و مهارت های خود را بر کارهایی متمرکز کنید که پاسخ بله برای این سوال داشته باشند.
تمرکز کردن بر فرصت ها
با متمرکز کردن نقاط قوت خود روی بهره مندی از فرصت های پیش آمده، می‌توانید بهره وری خود را افزایش دهید؛ پس بر روی فرصت های فردا، بیشتر از مشکلات دیروز تمرکز کنید و استعدادها و انرژی خود و اطرافیان را در مناطقی به کار ببرید که امکان دستیابی به موفقیت های بزرگ وجود دارد.
در نظر داشتن نتیجه
نتیجه گیری و فکر کردن در مورد نتایجی که انجام کارها دارند، کلیدی ترین امر در کیفیت برنامه ریزی است. تفکر در مورد تاثیر اهداف و اتفاقاتی که پس از رسیدن ما به اهدافمان می‌افتد سبب بهبود بهره وری و افزایش سرعت ما می‌شود و دید ما را نسبت به آن وظیفه بازتر می‌کند.
تعیین بازه زمانی برای انجام کارها
برای بهبود برنامه ریزی های شخصی خود، برای اهداف مهم مهلت زمانی تعیین کنید و به آن پایبند باشید. زمان مقرر، شما را مجبور می‌کند که با نزدیک شدن به آن سخت‌تر و بهتر کار کنید. یک هدف یا وظیفه بدون بازه ضرب الاجل، در حقیقت تمرین بیهودگی است؛ چرا که هیچ نیرو و انگیزه ‌ای برای آن هدف و در واقع دلیلی برای انجام به‌موقع و زودهنگام آن کار وجود ندارد.
با مطالعه این مطلب دریافتیم که برنامه ریزی در واقع نقشه‌ ای است که راه رسیدن به یک هدف یا اهداف مشخص را برای ما نمایان می‌کند و اگرچه همگی ما در زندگی خود با انواع برنامه ریزی رو به رو شده‌ایم، اما تمامی آن ها یک هدف را دنبال می‌کنند و آن چیزی نیست جز دستیابی به موفقیت و هدف موردنظر ما.